مهدی شریعتیتبار در گفتوگو با ایسنا در رابطه با شب قدر اظهار کرد: خداوند متعال در قرآن مجید از این شب تحت عنوان شب بسیار با فضلیت یاد کرده است. از این شب در سوره قدر با عنوان لیله القدر و در سوره مبارکه دخان با نام لیله المبارکه یعنی شب پر خیر و برکت نام برده شده است.
وی در خصوص فضائل شب قدر که در سوره قدر بیان شده است گفت: شب قدر شب فضیلت، منزلت، جایگاه و ارزش که علت ان نزول قرآن در این شب است. فضیلت دیگر شب قدر این است که این شب، شب تقدیر است. به این معنا که مقدرات انسان در این شب تعیین میشود. هرچند که تقدیر دست خداوند است، اما اراده و تلاش خود انسان که در آن موثر است. فضیلت دیگر این شب نیز حضور گسترده فرشتگان است که در سوره قدر به این موضوع اشاره شده است. «تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر». این آیه به نزول ملائکه و روح که اعظم ملائکه است اشاره دارد و نزول ملائکه در این شب همراه با تمام مقدرات عالم است.
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: در روایات آمده که فرشتگان در مجالس مومنین حضور پیدا میکنند و دعاهای بندگان خدا را استجابت میکنند. بنابراین به دلیل حضور گسترده ملائکه در زمین گویا عالم طبیعت و ماده یا زمین در تنگنا قرار میگیرد، هر چند فرشتگان حضور غیرمادی دارند. باید گفت که ذهن بشر معمولی از درک شب قدر ناتوان است؛ چراکه در این شب قرآن نازل شده است و هر سال فرشتگان و روح به زمین میآیند.
شریعتیتبار خاطرنشان کرد: طبق آیه «لیله القدر خیرٌ من الف الشهر» شب قدر از هزار ماه بهتر است. این آیه به دو معنی است. نخست اینکه عبادت در شب قدر بهتر از عبادت هزار ماه است. معنای دیگرش نیز به نقش شب قدر در رشد، سعادت، بالندگی و عاقبت به خیری انسان اشاره دارد و میگوید که از نقش هزار ماه بدون شب قدر بیشتر است.
وی تصریح کرد: در ابتدای سوره دخان «انا انزلناه فی الیلیه مبارکه» خداوند فرموده است که ما قرآن را در شب مبارکی نازل کردیم. این شب مبارک همان شب قدر است. در آیه «فیها یفرق کل امر الحکیم» نیز گفته شده است که در این شب مبارک هر امر و فرمان الهی بر اساس حکمت منتشر میشود و این حکمت شامل حال انسان هم میشود.
این کارشناس مذهبی اضافه کرد: شب قدر برای پیروان امامت و ولایت با دو خصوصیت ویژه همراه است. نخست همراه شدن این شب با حادثه جانگداز ضربت خوردن امام علی(ع) در شب ۱۹ رمضان و شهادت ایشان در شب ۲۱ رمضان. این شبها فرصت مناسبی برای مطالعه و شناخت سیره زندگی و فضائل ایشان و الگو قرار دادن امام علی(ع) در حد توانمان است.
شریعتیتبار گفت: نکته دوم توجه به مقام عظمای ولایت امام زمان(عج) است. قرآن صریح میفرماید که در شب قدر فرشتگان و روح نازل میشوند و بدون تردید به محضر امام زمان(عج) نازل میشوند تا مقدرات عالم و سرنوشت انسانها را به رویت و امضای ولی عصر و حجت خدا برسانند، از این رو ما باید از این شب استفاده بهینه و شایسته را ببریم.
وی با تاکید بر اینکه خداوند فرصت طلایی و مغتنمی را در اختیار بندگانش قرار داده است، عنوان کرد: در کتب ادعیه اعمالی از جمله احیاء، شب زندهداری، عبادت و خواندن دعای جوشن کبیر برای شبهای قدر بیان شده است.
این کارشناس مذهبی در خصوص مراسم قرآن به سر گفت: یکی از اعمال مهم این شب توسل به ائمه و قرآن و سوگند دادن خداوند به اولیایش است. پیامبر(ص) در حدیث ثقلین از لزوم توسل جستن به دو میراث گرانبهای خود و گمراه نشدن کسی که به این دو توسل جوید گفتهاند. در شب قدر با این دو وسیله به در خانه خدا میرویم و خدا را به پیامبر و اولیایش قسم میدهیم.
شریعتیتبار بیان کرد: یکی دیگر از اعمال این شب توبه است. همان طور که در قرآن گفته شده است با یک توبه واقعی و استغفار حقیقی میتوانیم در شب قدر کاری کنیم که همین یک شب از هزار ماه که معادل یک عمر کامل و مفید انسان است بیشتر شود.
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: نباید به سادگی از این شب طلایی عبور کنیم. باید از خدا بخواهیم توفیق بهرهمندی از این شب را به ما بدهد. شب قدر فرصت خوبی برای توبه و توجه خدا به ماست. اگر نسبت به اشتباهات گذشتهمان حس ندامت و پشیمانی پیدا کنیم توجه خدا را جلب کردیم.
وی یکی از اعمال مهم شب قدر را تفکر دانست و گفت: محدث قمی در کنار اعمال شب قدر به مذاکره و گفتوگوی علمی نیز تاکید کردند. به عبارت دیگر شب قدر بهتر است با معرفت و تقویت شناخت و آگاهی همراه باشد. کسب معرفت میتواند با استفاده از یک سخنرانی خوب باشد و یا با تفکر خودمان ایجاد شود. میتوانیم بخشی از این شب را به تفکر درست درباره خود، گذشته، آینده، سرنوشت و خدایمان بپردازیم. همچنین به سوالاتی درباره ماهیت وجود انسان، مبدا و مسیر و مقصدمان فکر کنیم. این خلوت با روایاتی که در اسلام در فضایل تفکر داریم همخوانی دارد. قرار دادن فرصتی برای خلوت در کنار برنامههای عمومی شب قدر به ما کمک خواهد کرد.